Jak pomóc dziecku radzić sobie z emocjami? - przegląd książek

Od dłuższego czasu chodziło za mną napisanie tego artykułu, chciałam pokazać literaturę psychologiczną dla dzieci. Wśród książek po angielsku znajdziecie przede wszystkim tytuły, które należą do klasyki gatunku. Za to do polskiej selekcji wybrałam te książki, które nie są tak metaforyczne - są praktyczne i nastawione na rozwiązywanie konkretnych problemów.

"Self-Reg Opowieści dla dzieci" Agnieszka Stążka-Gawrysiak

Z książek polskojęzycznych w tym zestawieniu, tę stawiam na pierwszym miejscu. To tytuł, który naprawdę dużo pomógł nam w uładzeniu różnych problemów.

Nie wiem, czy słyszeliście o metodzie prof. Stuarta Shankera - to zbiór sposobów radzenia sobie z rozregulowaniem naszego układu nerwowego. Fundamentem Self-Regu jest założenie, że dzieci nie zachowują się źle, ponieważ są złośliwe, przekorne czy wyrachowane. Wręcz przeciwnie - w wyniku jakiegoś bodźca są wyprowadzane z równowagi i mniej lub bardziej umiejętnie starają się do tej równowagi powrócić (np. wrzaski mogą być próbą zagłuszenia irytującego hałasu). Self-Reg uczy obserwacji - identyfikowania czynników wybijających z równowagi oraz technik powracania do tego stanu.

Książkę Shankera czytałam parę lat temu i muszę przyznać, że po jej lekturze nie wyniosłam poczucia, że wiem dokładnie, co robić. Wydawała mi się nadmiernie przegadana.

Książka Gawrysiak jest dużo konkretniejsza i świetnie trafiła w mój pragmatyczny umysł. Wreszcie mam poczucie, że wiem jak reagować na kryzysy. Co więcej, widzę, że moje dzieci po tej lekturze dużo lepiej radzą sobie z przywracaniem równowagi wewnętrznej. Treści kierowane są do dzieci (opowiadania) oraz rodziców (wstęp, obszerne objaśnienia).

Poza treściami naukowymi, kierowanym do rodziców, znajdziemy siedem opowieści. Każda z przytaczanych historii pokazuje jeden problem w formie przygód bohaterów. Czasem jest to przemęczenie, czasem zawód z nierealizowalnego planu, a czasem ktoś komuś zrobi krzywdę bez powodu. Każde z tych wydarzeń znajduje swoje rozwiązanie i wyjaśnione są przyczyny zachowań bohaterów.

Moje dzieci dzięki tej książce nauczyły się techniki "wąhania kwiatków i zdmuchiwania świeczek", która pozwala im uspokoić się na tyle, żeby być w stanie rozmawiać ze sobą po kolejnej klockowej katastrofie (ktoś komuś coś zburzył).

Self-Reg polecałam już kilku osobom na żywo i każda potem mi donosiła o rewelacyjnych efektach zastosowania metod proponowanych przez panią Agnieszkę. Polecam więc i wam spróbować :)


Tu sprawdzisz cenę książki "Self-Reg Opowieści dla dzieci" [Ceneo]


"Przestańcie się kłócić" Dagmar Geisler

Myślałam, że ta książka będzie opisywała sytuację, w której kłócą się dzieci. Spodziewałam się, że będzie to lektura, która wesprze moje maluchy w nauce dochodzenia do kompromisu. Okazało się jednak, że skonfliktowanymi bohaterami są rodzice i miałam obawy, czy dzieci zdołają to przełożyć na sytuację ich własnych, bratersko-siostrzanych sporów.

Dagmar Geisler jest cenioną niemiecką autorką książek o tematyce psychologicznej. Jej krótkie, proste teksty pokazują dany problem z wielu perspektyw i podsuwają możliwe rozwiązania.

Pomimo początkowego zaskoczenia, jestem bardzo zadowolona z zakupu tej książki. Moje dzieci zrozumiały, że czasem kłócimy się, ponieważ "mamy zły humor", a czasem u podłoża leży problem, dla którego możemy poszukać rozwiązania.

Główny bohater w książce naskakuje na przyjaciela w przedszkolu, ponieważ odreagowuje stres po kłótni jego rodziców w domu. Na kolejnych stronach dowiadujemy się, że dorośli czasem się kłócą, jak sobie z tym radzą i jak takie sytuacje wpływają na dzieci. Książka ma szczęśliwe zakończenie - nie tylko rodzice dochodzą do zgody, ale również narrator przeprasza kolegę dla którego był niemiły.

W książce Geisler znajdziemy sugestie jak radzić sobie z konfliktami.


Tu sprawdzisz cenę książki "Przestańcie się kłócić!" [Ceneo]


"Daj mi spokój!" Elisabeth Zöller

Kolejna książka z serii "Ja i moje emocje" Wydawnictwa Jedność. W tym tomie poruszany jest problem szczególnie trudny do rozwiązania - mowa o przemocy rówieśniczej.

Bohaterką jest mała Emilka, która niebawem pójdzie do szkoły. Dziewczynka chodzi do zerówki, gdzie ma dwójkę prześladowców, wyższych, większych i naprawdę groźnych. Tak groźnych, że Emilka boi się nawet zwrócić do kogoś o pomoc. Dokuczanie sprawia, że jej poczucie własnej wartości coraz bardziej podupada.

Szczęśliwie pani nauczycielka przeprowadza warsztaty, które uświadamiają jej, że każdy ma swój skarb, swój specjalny talent. Emilka odnajduje w sobie siłę, żeby skonfrontować się z prześladowcami.

Tak jak w pozostałych książkach z tej serii, na końcu dziecko znajdzie najważniejsze myśli i porady, które nakierują je na rozwiązywanie własnych problemów.

Jest to kolejna książka, którą polecam - cała seria "Ja i moje emocje" jest wartościowa i z pewnością jej powszechna zajomość pomogłaby w rozwoju bardziej empatycznego społeczeństwa.


Tu sprawdzisz cenę książki "Daj mi spokój!" [Ceneo]


"Alexander and the Terrible, Horrible, No Good, Very Bad Day" Judith Viorst

Bardzo ciekawa książka. Jest obowiązkową lekturą w wielu krajach anglojęzycznych, dlatego w internecie znajdziecie sporo materiałów dodatkowych umożliwiających przeprowadzenie warsztatów czy lekcji inspirowanych "Alexander and the...".

Viorst napisała ją w 1972 roku i momentami daje się to trochę wyczuć. Poza tym należy przyznać, że główna myśl jest bardzo postępowa jak na tamte czasy. Stereotypowo rodzice byli postrzegani jako ci, którzy byli od głaskania po głowie i mówienia "nic się nie stało, będzie dobrze". Viorst natomiast idzie pod prąd.

Alexander, główny bohater, z ironią i dziecięcym egocentryzmem opisuje swój katastrofalny dzień.

W płatkach śniadaniowych nie było zabawki, mama zapomniała mu zapakować deser do szkoły, nie mógł wybrać w sklepie butów, winda przycięła mu stopę, pobił się z braćmi... i tak dalej.

Wszytko jest tak złe, podłe, okrutne, paskudne, że najlepiej będzie wyprowadzić się gdzieś daleko, najlepiej do Australii (Alexander zapewne nie wie nawet gdzie to jest). To "złe, podłe, okrutne, paskudne" jest odpowiednikiem dziecięcych licytacji "milion pięćset, sto dziewięćset".

Kluczowy jest finał książki - dzień był okropny, to nie ulega wątpliwości. Alexander żali się mamie, która stwierdza, że niektóre dni są takie. Nawet w Australii.

Książka Viorst jest pełna humoru, świetnie oddaje też mentalność dzieci. Jak na tamte czasy, puenta jest bardzo postępowa. Niektóre dni są podłe i nic w tym złego, po prostu tak jest.

To książka, która daje dzieciom prawo do odczuwania różnych emocji - tych "złych" i tych "dobrych". Jeśli wychowujecie dziecko dwujęzyczne, to sięgnijcie po "Alexandra" - to klasyka do której odwołuje się wielu twórców, wszak warto rozumieć kontekst kulturowy jeśli wprowadzamy język innego kraju.


Tu sprawdzisz cenę książki "Alexander and the Terrible, Horrible, No Good, Very Bad Day" [BookDepository] [AmazonCoUK]


"Where the Wild Things Are" Maurice Sendak

Długo się wahałam, czy kupić tę książkę. Szczęśliwie i w tym przypadku zwyciężyła argumentacja, że to klasyka światowej literatury i nie wypada jej nie znać. No i te ilustracje - obłędne!

Fabuła jest bardzo prosta. Max sporo narozrabiał i mama odesłała go do łóżka bez kolacji. Tam bohater udaje się do świata swojej wyobraźni, gdzie może bezpiecznie przeżyć targające nim emocje. Opadającemu wzburzeniu towarzyszy powrót do realnego świata, gdzie czeka na niego ciepła kolacja.

Książka ma genezę w dzieciństwa autora, który przeżył Holokaust. Dla Sendaka ucieczka do świata wyobraźni była jednym z nielicznych sposobów radzenia sobie z traumatycznymi doświadczeniami.

"Where the Wild Things Are" jest lekturą szkolną w USA, znajdziecie do niej sporo materiałów uzupełniających w internecie. Psycholodzy również poświęcili sporo uwagi tej książce - jeśli interesuje Was psychologiczna analiza dzieła Sedaka to przeczytajcie ten artykuł.

Moje dzieci niesamowicie wciągnęły obrazy i opisy dzikich harców Max'a. Choć tych opisów nie ma tak dużo, bo cała fabuła zamyka się w 10 dłuższych zdaniach.

Max ujarzmia potwory (emocje).

By mieć nad nimi kontrolę.

Im bardziej chłopiec się uspokaja, tym bardziej docierają do niego zapachy z realnego świata, aż wreszcie pragnie wrócić do swojego pokoju, gdzie czeka już na niego kolacja.

To jedna z tych książek, o których po prostu nie wypada nie wiedzieć. Niestety na zdjęciach nie udało mi się uchwycić piękna jej ilustracji.


Tu sprawdzisz cenę książki "Where the Wild Things Are" [BookDepository] [AmazonCoUK]


"The Colour Monster" Anna Llenas

Choć to książka, która ukazała się w oryginale w 2012 roku, to weszła do kanonu światowej literatury dziecięcej. Autorką jest hiszpanka, Anna Llenas. Bohaterem jest natomiast potwór, który się zagmatwał w swoich uczuciach. Szczęśliwie ma małą przewodniczkę, która pomaga mu zidentyfikować co czuje, nazwać, opisać i "zapakować" do odpowiedniego słoika.

Kolorowy potwór jest o tyle rewelacyjną książką, że trafi już do malucha. Poza tym postać bohatera jest tak prosta do narysowania, że łatwo przygotować pomoce do pracy z dzieckiem na kanwie tej książki. Ja z córką uszyłam (wspólnie!), a ona pokolorowała taką oto dwustronną pacynkę. Kto nie ma czasu na własną inwencję, ten może skorzystać z ogromnego zasobu pomysłów na Pintereście, które ukazują, co można zdziałać z kolorowym potworem.

Obrazki w książce wykonano techniką kolażu. Oddają istotę odczuwanych emocji.

Proste przedstawienie emocji ułatwi dzieciom nazywanie tego, co same odczuwają.

Myślę, że miłośnicy potworów zagustują w tej książce.


Tu sprawdzisz cenę książki "The Colour Monster" [BookDepository] [AmazonCoUK]


"How Are You Feeling Today?" Molly Potter

Książka Molly Potter jest jedną z kilku tytułów spod pióra tej autorki, które poruszają tematy psychologiczne. Podejście do tematu jest dość ciekawe - zdecydowano się na formułę leksykonu, w którym dostajemy menu z różnymi emocjami do wyboru.

Dziecko może wskazać obrazek najlepiej oddający jego samopoczucie, a następnie przeczytać, jak sobie poradzić z daną emocją. Potter podsuwa pomysły nie tylko na smutek, nieśmiałość, czy lęk, ale również na radość, spokój czy ekscytację.

Porady są sensowne, zrozumiałe dla dzieci, a krótkie komentarze wyjaśniają dzieciom istotę ich samopoczucia.

Na końcu książki znajdziemy przydatny poradnik dla rodziców, który na dwóch stronach podsuwa kondensat zaleceń współczesnych psychologów dziecięcych.

Podsumowując - wartościowa książka, bardzo praktyczna.


Tu sprawdzisz cenę książki "How Are You Feeling Today?" [BookDepository] [AmazonCoUK]


Książki, które polecam, rekomenduję Wam z całego serca. Jeśli zechcesz dokonać zakupu przez któryś z linków przeze mnie zamieszczonych, dostanę z tego tytułu małą prowizję. Nie ma to wpływu na cenę książki, a będzie to formą wyrażnia wdzięczności za moją pracę.

Podoba Ci się to co robię? Chcesz być na bieżąco? Jeśli zainteresował Cię ten artykuł, to zapraszam do polubienia mojej strony na Facebooku

Author image
Spiritus movens mamtonakoncujezyka.pl, posiadaczka dwójki dzieci i trzech par rąk (od czasu założenia bloga)